Płyta offsetowa jest kluczowym elementem wykorzystywanym w procesie druku offsetowego. Jej głównym zadaniem jest przenoszenie obrazu, który ma zostać wydrukowany, na papier lub inny nośnik. Jak sama nazwa wskazuje, obraz nie jest przenoszona bezpośrednio z płyty na papier, ale za pośrednictwem cylindra pośredniego, co stanowi sedno technologii druku offsetowego.

Płyta offsetowa – charakterystyka

Płyta offsetowa zbudowana jest zazwyczaj z lekkiego, wytrzymałego metalu, najczęściej aluminium. Jej powierzchnia pokryta jest warstwą światłoutwardzalnej żywicy, która umożliwia utworzenie obszarów hydrofilowych i obszarów hydrofobowych – czyli takich, które odpychają wodę. To kluczowa cecha, ponieważ umożliwia selektywne przyleganie farby do odpowiednich miejsc na płycie.

Proces przygotowania płyty do druku rozpoczyna się od utworzenia obrazu za pomocą lasera lub naświetlarki. Obszary, które mają przylegać farbę, ulegają utwardzeniu, podczas gdy pozostałe rejony pozostają nietknięte. Następnie w trakcie samego druku cylindryczna płyta offsetowa jest zwilżana przy użyciu roztworu zwilżającego, który powoduje, że obszary nietknięte utwardzeniem stają się hydrofilowe, czyli chłonące wodę.

W kolejnym kroku na płytę nanoszona jest farba offsetowa – zazwyczaj na bazie oleju lub wosków. Te obszary, które zostały utwardzone przez laser lub naświetlarkę, mają charakter hydrofobowy, czyli odpychający wodę. W związku z tym przyjmują one wyłącznie farbę, odrzucając roztwór zwilżający. Utwardzone miejsca tworzą więc obraz przeznaczony do wydrukowania.

Warto podkreślić, że cały proces nie byłby możliwy bez hydrofilowych cech nieprzywierającej farby obszarów nie narażonych na światło podczas naświetlania płyty. To kluczowa różnica pomiędzy offsetem a innymi technikami druku, takimi jak druk wypukły czy wklęsły.

Tym, co wyróżnia płyty offsetowe, jest właśnie obecność dwóch różnych powierzchni – obszarów przyjmujących farbę i obszarów odpychających ją za sprawą wody. To pozwala na przeniesienie obrazu z płyty na cylinder pośredni, a następnie na papier lub inny nośnik. Płyta offsetowa nie wchodzi więc w bezpośredni kontakt z materiałem drukowanym, co wpływa na żywotność zarówno płyty, jak i nośnika.

Rodzaje płyt offsetowych

Należy dodać, że w dzisiejszych czasach występują dwa główne typy płyt offsetowych. Pierwszym z nich są płyty konwencjonalne, wykonane z aluminium i pokryte fotoutwardzalną żywicą. Drugi typ to tzw. płyty bezprocesowe, które nie wymagają już tradycyjnego naświetlania i wywoływania. Zamiast tego ich powłoka zmienia właściwości w kontakcie z promieniowaniem UV, co skraca i upraszcza cały proces przygotowawczy.

Niezależnie od rodzaju, płyta offsetowa pełni tę samą kluczową rolę w zapewnieniu wysokiej jakości i powtarzalności druku. Dzięki zastosowaniu tej technologii możliwe jest uzyskanie ostrych, wyraźnych obrazów, a także odwzorowanie subtelnych półtonów i przejść tonalnych. Druk offsetowy z wykorzystaniem płyt pozwala uzyskać bardzo dobre rezultaty zarówno w przypadku dużych nakładów, jak i zleceń wymagających wysokiej precyzji i jakości odbitki.

Nowoczesne płyty offsetowe muszą spełniać szereg wymagań dotyczących wytrzymałości, odporności na ścieranie oraz niewrażliwości na działanie chemikaliów stosowanych podczas druku. Producenci stale pracują nad poprawą ich parametrów, wykorzystując zaawansowane technologie i materiały, takie jak wielowarstwowe powłoki czy specjalne stopy metali. Wszystko po to, aby zagwarantować możliwie największą żywotność płyt i utrzymanie wysokiej jakości druku nawet przy wielonakładowych zleceniach.

Inną ważną cechą nowoczesnych płyt jest możliwość ich ponownego wykorzystania. Po zakończeniu każdej pracy drukowej, można je poddać procesowi zwanemu zmywaniem lub też cyrklowaniu. Polega on na usunięciu farby i innych pozostałości z powierzchni płyty, tak aby mogła ona przyjąć nową formę wydrukiem kolejnego obrazu lub tekstu.

Warto zauważyć, że wraz z rozwojem technologii cyfrowych, pojawiły się również maszyny oferujące bezpośredni zapis obrazu na płytach offsetowych. Rozwiązania tego typu, określane jako CtP (Computer to Plate), umożliwiają pominięcie etapu przygotowywania form drukowych i przekształcania cyfrowych danych w fizyczny obraz na płycie metodami analogowymi. Zamiast tego światłoczuła powłoka płyty naświetlana jest bezpośrednio za pomocą promieni lasera sterowanego komputerowo. Skraca to znacząco cały proces przygotowania płyty do druku i pozwala osiągnąć bardzo wysoką precyzję odwzorowania obrazu.

Podsumowując, płyta offsetowa jest absolutnie kluczowym elementem umożliwiającym wysokiej jakości druk offsetowy. Jej podstawową rolą jest przyjmowanie i przenoszenie obrazu, który ma zostać wydrukowany, na cylinder pośredni, a następnie na nośnik druku. Dzięki zróżnicowaniu powierzchni na obszary hydrofobowe i hydrofilowe, możliwe jest przenoszenie wyłącznie obrazu, z pominięciem niezadrukowanych partii. Stanowi to sedno tej technologii, zapewniając wysoką ostrość, bogactwo detali oraz doskonałe odwzorowanie półtonów w druku offsetowym. Bez płyty offsetowej cały ten proces nie byłby możliwy.